Rondje racefiets: Kamp Westerbork ‘Liefste lieveling’

Deze aanhef hoor ik deze fietstocht in mijn oren gefluisterd. Wanneer ik mijn best doe kan ik me zelfs inbeelden iemand dat hardop te horen zeggen. Maar niet voor mij. Het is een afscheidsbriefje van iemand die een dag later met de trein op transport gaat.

Gisteren bezocht ik Herinneringscentrum Kamp Westerbork. Was er al vaker geweest, maar het waren de vaak vage zwart-wit foto’s die het verleden op afstand hielden. Maar in Kamp Westerbork komen steeds meer herinneringen terug op de plek waar ze ontstaan zijn. Families met tassen en koffers in beeld, geen idee wat ze te wachten staat. Wanhoop, een laatste poging, wanneer dat bij sommigen wel duidelijk wordt. Dit briefje komt heel dichtbij. Het schrijft over laatste hoop: ‘op de trein te wachten’, ‘opgeheven hoofd de moed erin’. Een klap in mijn gezicht.

Normaal fiets ik gedachteloos mijn rondje. Maak voor de vorm een foto van lammetjes in een weiland. 'Liefste lieveling' raakt niet los. Heb besloten straks mijn kinderen te vertellen over hun opa. Die wandelde elke dag naar school langs het Scholtenhuis op de Grote Markt in Groningen. Een kleine jongen oog in oog met een meedogenloze oorlogsmachine. Hij kwam elke dag thuis. Over een handgeschreven briefje uit de trein op transport, mensen die nooit meer thuis zijn komen. Het verleden is niet eerder zo dichtbij geweest.